گبه چیست؟

گبه چیست؟ شاید شما هم نام گبه را شنیده باشید. اما ندانید گبه چیست؟ گبه یکی از  انواع زیر اندازهایی است که به دست بشر بافته شده است. جنس گبه ها معمولا از جنس قالی هاست. اما اندازه گبه معمولا در ابعاد کوچکتری است. گبه های کوچک معمولا توسط عشایر لر و قشقایی بافته می شود و اصول بافت آن نسل به نسل سینه به سینه توسط زنان عشایر منتقل شده است.  در این مقاله قالیشویی آنلاین به گبه می پردازیم.

یکی از تفاوت های گبه با فرش  این است که گبه ها پرز های بلندی دارند. در بافت گبه ها تعداد پود بیشتری به کار می رود و تاثیر قابل توجهی بر نرمی و لطافت گبه دارد. تعداد پود های گبه ها در هر رج و بلندی پرزها گاه تا ۱ سانتی متر (cm) نیز  می رسد.

نقوش گبه:

طرح ها و نقوش گبه معمولا از محیط طبیعی عشایر الهام گرفته شده است که گاه با طرح های ذهنی ترکیب شده اند. و چون معمولا گبه ها مصرف شخصی برای خود عشایر داشته اند. بیشتر شامل طرح های ذهنی بافنده هستند.

طرح شیر:

یکی از مهم‌ترین طرح هایی که در میان عشایر بافته شده نقش شیر می باشد که تنها نقش مشترک بین بافندگان مناطق مختلف بوده است. که این نقش حاصل دیده های عشایر در طول زمان در دشت های ایران بوده که حتی با انقراض شیرهای ایرانی از یاد و خاطره عشایر محو نشده است.

طرح خشتی یا قابی شکل:

این طرح از کابردی ترین نقش های گبه است و مورد علاقه بافندگان فارس و بختیاری بوده است. اساس آن شامل طرح هایی با قاب های منظم می باشد که هر یک از قاب ها به صورت جداگانه طرحی هماهنگ با قاب های دیگر دارد. نقوش به کار رفته در قاب ها عبارتند از: طرح های هندسی، طرح درخت گل و مرغ، خاتم کاری و نقش‌های ستاره ای که قاب ها را زینت بخشیده است.

طرح حوض گبه

این نقش شامل ترنجی در وسط است که گلی را نشان می دهد که از اطراف آن گل ها و غنچه هایی دیگر گسترش یافته است.

طرح گل گبه

به نقش گل رز در گبه طرح گل گبه می گویند.

طرح ایلاتی

این طرح برگرفته از طبیعت اطراف عشایر است و کاملاً ذهنی است و بیشتر در میان قاب های لوزی، دایره، مربع، مستطیل و بیضی قرار می گیرد که هر یک از آنها با طرح‌های با اصالت ایرانی مزین شده‌اند.

طرح درخت

درخت در زندگی آدمیان جایگاه مهمی داشته است که در این میان درخت سرو که نماد شادی و بید مجنون که نماد غم و اندوه بوده است بیشترین کاربرد را داشته است.

طرح راه راه

این طرح به گونه های متفاوت توسط بافندگان به کار می رود. جهت این راه ها اغلب به صورت عمودی و اریب است و گاهی نیز از جهت افقی استفاده می کنند.

طرح خانه در هم

در دل این نقش مفهومی عرفانی مورد نظر است. این خانه های در هم شده و یکنواخت تصویری انتزاعی از مراحل زندگی را نمایان می کند که آغاز آن از عالم هستی است و پایان آن به گوهر ذات و وجود منتهی می شود.

طرح کف ساده

این گبه ها سفره‌های بدون نقش را در برابر ذهن مجسم می نمایند. این بی نقشی خانه های محقر روستاییان و زمین بی محصول آنها را نمایان می کند. نقش های دیگری نیز در گبه استفاده می شوند که عبارتند از: عنکبوت، لوزی لوزی، لوزی های سوار برهم، زیگ زاگ، چهار گوشه، محراب، حیوانات وانسان