حفظ و نگهداری فرش دستباف
آیا شما هم وقتی به زیبایی و شکوه یک فرش دستباف ایرانی نگاه می کنید، حس خوبی دارید؟ فرش دستباف ایرانی یکی از شاخص‌ترین و ارزشمندترین نمادهای هنر و فرهنگ ایران است که شهرتی جهانی دارد. این فرش‌ها نه‌تنها به عنوان وسیله‌ای برای پوشش و زیبایی خانه‌ها استفاده می‌شوند، بلکه یک اثر هنری و سرمایه‌گذاری بلندمدت نیز به شمار می‌آیند. یک فرش دستباف میتواند قرن ها عمر داشته باشد و کیفیت و زیبایی خود را حفظ کند، در صورتیکه به نحوه صحیح حفظ و نگهداری فرش دستباف بدانید.
اهمیت حفظ و نگهداری فرش دستباف
فرش دستباف ایرانی با استفاده از نخ‌های طبیعی و رنگ‌های گیاهی و معدنی بافته میشود. نور مستقیم خورشید، رطوبت بالا یا تماس با مواد شوینده قوی میتواند رنگ‌ها را کم‌رنگ یا نخ‌ها را آسیب‌پذیر کند. مراقبت درست باعث میشود طرح‌ها و رنگ‌های زنده فرش برای سال‌ها حفظ شود.
فرش‌های دستباف بافتی بسیار متراکم و مستحکم دارند، اما فشار و ساییدگی مداوم بدون رعایت نکات نگهداری میتواند باعث فرسودگی آنها شود. جابجایی دوره‌ای، پرهیز از قرار دادن وسایل سنگین روی فرش و استفاده از زیرانداز مناسب عمر فرش را تا چندین دهه افزایش می‌دهد.
فرش‌های دستباف ایرانی، مخصوصاً فرش‌های قدیمی و مناطق مشهور مانند تبریز، اصفهان و کاشان، ارزش مالی قابل توجهی دارند. حفظ و نگهداری فرش دستباف درست باعث میشود ارزش آنها کاهش نیابد و حتی با گذر زمان افزایش پیدا کند
حفظ و نگهداری فرش دستباف جنبه هنری و فرهنگی
فرش دستباف ایرانی یک اثر هنری است که طرح‌ها و نقوش آن، فرهنگ و تاریخ ایرانی را بازتاب می‌دهد. حفظ و نگهداری فرش دستباف یعنی حفظ میراث فرهنگی و هنری نسل‌های گذشته برای نسل‌های آینده.
روش‌های مهم نگهداری و حفظ قالی دستباف
- نظافت دوره‌ای: جاروکشی ملایم و شستشو با روش‌های استاندارد.
- جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب برای جلوگیری از رنگ‌پریدگی.
- جابجایی دوره‌ای فرش تا ساییدگی در نقاط خاص کاهش یابد.
- استفاده از زیرانداز مناسب برای کاهش فشار و سایش.
نگهداری در محیط خشک و تهویه مناسب برای جلوگیری از کپک و رطوبت
حفظ و نگهداری فرش دستباف و جلوگیری از آسیب‌های محیطی و حیوانی
فرش‌ها در معرض عواملی مانند رطوبت، گرد و غبار، موریانه و سایر حشرات هستند. استفاده از روش‌های مناسب نظافت و مراقبت از محل نگهداری فرش، از نفوذ حشرات و رشد کپک جلوگیری می‌کند.
ویژگی‌های فرش دستباف ایرانی
- جنس نخ‌ها: معمولاً از پشم، پنبه یا ابریشم استفاده میشود. پشم‌های باکیفیت خاصیت ارتجاعی دارند و ابریشم جلوه‌ای درخشان و ظریف ایجاد می‌کند.
- رنگرزی طبیعی: رنگ‌ها اغلب از منابع گیاهی و معدنی به‌دست می‌آیند که ماندگاری و زیبایی ویژه‌ای دارند.
- گره‌زنی: در ایران بیشتر از دو نوع گره استفاده میشود: گره فارسی (نامتقارن) و گره ترکی (متقارن).
- طرح و نقش: طرح‌ها الهام‌گرفته از طبیعت، معماری، اساطیر و فرهنگ ایرانی‌اند و شامل سبک‌هایی مانند اسلیمی، گل فرنگ، شکارگاه، لچک‌ترنج، افشان و … هستند.
مناطق مهم بافت فرش در ایران
هر منطقه سبک و ویژگی‌های خاص خود را دارد:
- تبریز: فرش‌هایی با رج‌شمار بالا، طرح‌های ظریف و رنگ‌بندی ملایم.
- قم: فرش‌های ابریشمی بسیار ریزبافت و گران‌قیمت.
- کاشان: طرح‌های اصیل لچک‌ترنج با رنگ‌های قرمز و سرمه‌ای.
- کرمان: نقش‌های پرجزئیات و رنگ‌بندی متنوع.
- اصفهان: استفاده زیاد از ابریشم و طرح‌های متقارن و شکیل.
- هرات، ترکمن، عشایری: طرح‌های هندسی و ساده اما بسیار اصیل.
مزایا و ارزش فرش دستباف
- دوام بسیار بالا (در صورت نگهداری درست ممکن است بیش از ۱۰۰ سال عمر کند).
- ارزش‌گذاری به مرور زمان (به‌خصوص برای فرش‌های کمیاب و قدیمی).
- تنفس‌پذیری و سازگاری با محیط زیست به دلیل مواد طبیعی.
- جذابیت هنری و فرهنگی که آن را تبدیل به اثری ماندگار می‌کند.
حفظ و نگهداری فرش دستباف ازحشرات موذی
بهترین راه برای حفظ و نگهداری فرش دستباف از حشرات موذی، رفت و آمد مکرر، نور و هوا گیری منظم فرش می باشد. فرش های مورد استفاده کمتر در معرض حشرات قرار می گیرند ولی اگر فرش در انبار است، لازم است تا هر چندوقت یکبار مورد بازدید قرار گیرد
رطوبت فرش دستبافت
آب بهترین دوست و بدترین دشمن فرش است. آب بهترین وسیله برای تمیز کردن فرش و لکه برداری جزیی فرش های پشمی با رنگ ثابت است. اما رطوبت فرش دستبافت برای هر فرشی خطرناک است. حتی فرش هایی با رنگ ثابت بالا در صورت مرطوب ماندن ممکن است رنگ پس بدهند.
اما این به معنای ترس از استفاده از فرش دستباف در محیط های در معرض آب مثل سرویس بهداشتی یا آشپزخانه نیس هیچ جای نگرانی نیست! فقط اگر فرش خیس شد، سریع آن را خشک کنید. میتوان آن را در هوای آزاد پهن کرده تا خشک شود یا اگر هوا سرد بود، میتوان از سشوار استفاده کرد. اگر فرش خیلی خیس شده است، بهتر است در هنگام خشک کردن قسمت مرطوب را در خلاف جهت خواب فرش شانه کرد.
آسیب فرش دستبافت
اگر فرش مورد آسیب قرار گرفت، مانند سوختن یا پاره شدن، هرچه سریعتر برای رفع مشکل به یک کارشناس حاذق مراجعه کنید! چرا که ممکن است این آسیب به مرور زمان بدتر شود. هر قسمتی از فرش که ساییده شده یا آسیب دیده باشد و حتی سوراخ های بزرگ ایجاد شده در فرش قابل ترمیم هستند و پس از ترمیم، فرش به زیبایی و کیفیت اولیه ی خود باز می گردد.
چرخش فرش دستبافت
بطور مداوم فرش را بچرخانید تا 2 طرف فرش بطور مساوی در معرض نور خورشید و سایش قرار بگیرند. در روزهای آفتابی شدید از پرده یا کرکره استفاده کنید تا از اثرات تابش مستقیم نور خورشید بر فرش کاسته شود.
آویزان کردن :
از میخ یا بست های آهنی در قسمت بالای فرش برای آویزان کردن به مدت طولانی استفاده نکنید. از نگه دارنده های پوستر یا گیره ها و پشت بند های مناسب استفاده کنید تا وزن فرش به طور مساوی به 2 طرف تقسیم شود. بهترین راه این است که یک تکه پارچه محکم را به پشت فرش بدوزید و سپس یک میله ی فلزی را از پارچه رد کرده و در نهایت میله را به دیوار آویزان کنید. این روش باعث زیبا جلوه دادن فرش بر روی دیوار و همچنین تقسیم وزن فرش بطور مساوی می شود
حفظ و نگهداری فرش دستباف در انبار
اگر قصد دارید حفظ و نگهداری فرش دستباف را در انبار کردن به مدت طولانی انجام دهید. از یک تکه پارچه یا ملافه برای بسته بندی استفاده کنید و از کیسه های پلاستیکی محفوظ از هوا استفاده نکنید. فرش های دستباف احتیاج به هوای آزاد دارند و گاهی اوقات در کیسه های پلاستیکی می پوسند یا کپک میزنند.
همچنین میتوانید از یک صندوق با تعدادی قرص نفتالین یا تنباکو ( هر چند ماه یکبار عوض شوند ) استفاده کنید.
در بهترین روش، فرش های بزرگ بهتر است دور یک ستون یا دیرک پیچیده شوند و قسمت های انتهایی فرش که بیرون میزند بر روی یک سه پایه یا قطعه ای قرار داده شود.
توصیه می شود فرش ها را برای نگه داری به مدت طولانی، بصورت باز و صاف بر روی یکدیگر بخوابانید. فرش ها را در مکان های مرطوب، گرم، خیس یا دارای هوای خفه انبار نکنید. این کار باعث کپک زدن فرش، ایجاد بوی بد، بی رنگ کردن فرش و افت فرش می شود. به هیچ عنوان فرش را در حالت خیس رها نکرده و آنرا خشک کنید. برطرف نکردن کامل رطوبت منجر به کپک زدن فرش می شود. فرش را در کمد گرم انبار نکنید. چرا که به دوام و استحکام فرش آسیب میزند و پایه و اساس فرش خشک و شکننده می شود.
کُرکِ لِه شده ( مخصوص فرش های کرک دار )
اگر بر روی فرش مبل قرار دارد بطور مداوم آن را جابجا کنید تا فقط بر قسمت خاصی از فرش نباشد و باعث فشرده شدن کرک آن نشود. اگر مبل سنگین دارید که پایه های آن بر روی فرش جا انداخته است، با مسواک بر روی قسمت موردنظر بکشید، با آب به مقدار جزیی نمدار کنید و دوباره به آرامی روی آن مسواک بکشید.
شست و شو/ تمیز کردن فرش های دستباف ( مخصوص فرش های پشمی)
زیبایی و دوام فرش های دستباف بستگی زیادی به تمیزی و توجه دارد. فرش های دستباف بسته به مورد استفاده و حجم رفت و آمدی که بر روی آنها انجام می شود. بطور متوسط بین 3 تا 5 سال یک بار باید شسته شوند. بهترین روش این است که هروقت فرش کثیف به نظر رسید، شسته شود.
تذکر
به هیچ عنوان فرش دستباف را با مواد شیمیایی یا بوسیله ی بخار نشویید زیرا منجر به شکنندگی مصالح فرش و افت کیفیت فرش می شود. فرش دستباف را در ماشین لباسشویی نشویید. فرش دستباف را با زور و فشار جابجا نکنید و نچلانید. قالی دستباف را در آب فرو نبرید، مگر در صورت اضطرار. تمیز کردن سطحی در اکثر مواقع کافیست. بهترین راه برای حفظ و نگهداری فرش دستباف در شست وشوی فرش دستباف استفاده از آب سرد و کمی مایع پاک کننده ی ملایم است که این کار باید توسط یک قالیشوی حرفه ای انجام شود، نه در خانه
خدمات قالیشویی ادیب
شستشوی فرش
شستشوی انواع فرش ماشینی و دستبافت، موکت
ترمیم و رفوگری
ترمیم و رفوگری فرش دستبافت وماشینی، رنگرزی
خشکشویی مبلمان
خشکشویی مبلمان،خوشخواب، صندلی، فرش وموکت
خدمات ریشه
ریشه بافی، شیرازه بافی، چرم دوزی و کاور ریشه
جاروبرقی فرش دستبافت
به هیچ عنوان ریشه های فرش را جاروبرقی نکشید. کشیده شدن دنباله ریشه ها در ساکشن جاروبرقی منجر به پاره و شکسته شدن ریشه ها می شود. برس جاروبرقی را روی فرش دستباف نکشید. یا برس را دربیاورید یا از ضمیمه ها استفاده کنید. جارو برقی کشیدن و تمیز کردن فرش دستباف در مواقع لزوم مفید است.
لکه برداری از فرش دستبافت
روش ذیل برای لکه برداری روشی عمومی است و ممکن است در مورد همه ی قالی ها به دلیل اختلاف در نوع رنگ و مصالح جواب ندهد. مواد ریختنی. اگر چیزی روی فرش ریخت سریعا به سراغ آن بروید.
اکثر مواد ریختنی بدون برجای گذاشتن لکه از بین می روند اگر که سریعا پاک شوند. اول تا جایی که میشود مایع ریخته شده را با تکه ای پارچه یا حوله ی کاغذی بردارید. سپس مایع را با آب رقیق کرده و قسمت مرطوب را تا انجا که نم کاملا از بین رود، لکه برداری کنید.
اگر باز هم قسمتی از مایع بر روی فرش باقی ماند، این فرآیند را تکرار کنید. بعد از لکه برداری قسمت مرطوب را خشک کنید. بهتر است چیزی زیر فرش قرار دهید تا هوا زیر فرش جریان پیدا کند.
با ثبت سفارش آنلاین در این سایت، برای شستشوی انواع فرش! اگر در سراسر تهران و کرج و تبریز زندگی می کنید. در هر ساعت از شبانه روز کافیست به سایت کارخانه قالیشویی ادیب مراجعه کنید و سفارش خود را ثبت کنید. تا از نزدیکترین شعبه برای شما سرویس اعزام شود.
مشتریان عزیز در نظر داشته باشید. که خدمات قالیشویی آنلاین ارائه می گردد. ارائه خدمات ما در سراسر تهران صورت می گیرد.
علاوه بر شعبات قالیشویی تهران شعبه کرج ، تبریز و اردیبل ادیب ما آماده برای ارائه خدمات به شما دوستان عزیز می باشد.
… دپارتمان تحقیق و توسعه شرکت قالیشویی ادیب …