فرش اردبیل ( سری اول)

فرش اردبیل ( سری اول) در موزه ویکتوریا و آلبرت را می شناسید؟ چگونه این فرش به شهرت رسید؟ این مقاله از کارخانه قالیشویی ادیب ( قالیشویی آنلاین) را بخوانید. تا با فرش اردبیل در موزه ویکتوریا و آلبرت بیشتر آشنا شوید.

شیخ صفی الدین اردبیلی که بود؟

این قالی جهت اهدا به بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی بافته شده است. وی یک رهبر صوفی و جد شاه اسماعیل صفوی بنیان‌گذار سلسله صفویه ۱۷۲۲- ۱۵۰۱ بود.

طراح فرش اردبیل کیست؟

قالی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی که در بعضی از کتابهای معتبر به نام قالی مسجد اردبیل از آن یاد شده. با نام قالی شیخ صفی که در جهان یا “فرش اردبیل” شهرت یافته است. این فرش یکی از شاهکار های فرش از زمان طراحی آن تا کنون است. که آوازه آن به گوش جهانیان رسیده است.

فرش اردبیل دوقلوست:

قالی اردبیل در ابتدای بافته شدنش به دستان هنرمند استاد مقصود کاشانی جفتی هم داشته. که کاملا همسان و همشکل آن بوده. و این دو طی یک روند ۱۶ ساله بافته شده بودند. استاد مقصود کاشانی در طراحی و نقشبندی این فرش‌ها نهایت خلاقیت و بدعت را به‌کار زده بود. و درنهایت به شاهکاری رسیده بود. که در همان زمان هم چشم‌ها را خیره می‌کرد. و تحسین هر بیننده را برمی‌انگیخت.

ابعاد فرش اردبیل در موزه ویکتوریا و آلبرت:

طول این جفت قالی‌ها ۱۱متر و ۵۲ سانتی‌متر و عرض آنها ۵ و ۳۴ سانتی‌متر است. استاد کاشانی در ساخت هرکدام ۳۳ میلیون گره فارسی زده بود این قالی‌ها احتمالا به‌دستور شاه تهماسب اول بافته شدند. و به محض اتمام کارشان در سال سیزدهم زمامداری او در کف تالار قندیل‌خانه حرم شیخ صفی‌الدین اردبیلی گسترده شدند.

شاهکار فرش اردبیل:

روی این فرش‌ها بیت “جز آستان توام در جهان پناهی نیست. سر مرا بجز این در، حواله گاهی نیست” نقش بسته و استاد مقصود کاشانی امضای خود را هم با ذکر “بنده” پای این اثر بی‌نظیر خود گذاشته بود. و البته آنچه مهمتر از همه بوده، درج سال اتمام این کار به “سنه ۹۴۶ قمری” است. که حوالی سال ۹۱۸ شمسی و دهه چهارم قرن ۱۶ میلادی را نشان می‌دهد.

فرش اردبیل در سفرنامه جهانگردان:

در گذر زمانه چیزی از ارزش و مقدار این شاهکارهای ابریشمی کم نشد. و دوجهانگرد انگلیسی هم که در سال ۱۸۴۳ از مقبره شیخ صفی‌الدین دیدن کرده بودند. در خاطراتشان با شگفتی و خیرگی از زیبایی سحرانگیز این دو فرش می‌نویسند.

فرش اردبیل مادر طرحهای جدید فرش:

یکی از علت های شهرت این قالی مشهور است. این است که از روی آن نسخه برداری های بسیاری انجام شده است. به طوی که امروز در بسیاری از منازل، فرشهایی با طرح فرش اردبیل دیده می شود.

چرا فرش اردبیل از حرم خارج شد؟

در حدود سی سال پس از این خاطره و مدرک مکتوب، زلزله شدیدی بخشی از طاق را روی قالی‌ها ریخته و به آنها آسیب می‌زند. متولیان حرم در جستجوی راهی برای فراهم کردن هزینه‌های بازسازی، به‌دامان شرکت انگلیسی “زیگلر و شرکا” می‌افتند. که  دستی در کار تجارت قالی داشت. و مرکز آن در منچستر بود. زیگلر قالی ‌ها را به ۸۰ تومان خرید. و در اندک زمانی از ایران خارج کرد. متولیان مقبره هم یا اقدام برای بازسازی و پوشاندن طاق قندیل‌خانه، نقش قدیمی آن را هم از بین بردند.